Bộ bảo vệ pha và động cơ

Bộ bảo vệ pha và động cơ là được sử dụng để bảo vệ biến tần, motor, tủ điện động lực và hệ thống điện trong nhà máy, chống lại sự mất pha, quá tải để ngăn chặn các sự cố điện từ bên trong. Thiết bị giúp gia tăng tuổi thọ hệ thống điện, giảm thiểu chi phí vận hành.

Khái niệm bộ bảo vệ pha?

Bộ bảo vệ pha hay còn gọi là rơ le bảo vệ pha được lắp đặt để bảo vệ động cơ khi bị mất pha, đảo pha. Đây là một thiết bị quan trọng trong các loại tủ nguồn, tủ phân phối, tủ bơm để giám sát pha, tránh động cơ bị hư hỏng, gây cháy nổ, dùng để bảo vệ motor, biến tần, tủ điện động lực và hệ thống điện trong nhà máy.   
Thiết bị bảo vệ pha chống lại sự mất pha hay quá quá tải nhằm ngăn chặn sự cố điện từ bên trong, giúp giảm thiểu sự tốn kém chi phí và tăng tuổi thọ của hệ thống điện, giúp người vận hành yên tâm hơn về hệ thống điện của nhà máy.  

Chức năng và vai trò của bộ bảo vệ pha

Bộ bảo vệ pha dùng để bảo vệ hệ thống điện một cách tự động khi có điện áp tăng hoặc giảm đột ngột, bảo vệ cho động cơ và các loại tải khác trước khi xảy ra sự cố trên nguồn như:
- Sụt áp và quá áp
- Sụt áp
- Thứ tự pha
- Lệch pha
- Mất một hay nhiều pha
Bộ bảo vệ pha giúp giảm rủi ro hư hỏng cho thiết bị điện và giảm tối thiểu chi phí sửa chữa, hạn chế tối đa chi phí bảo trì hệ thống điện.   
Thiết bị giúp hệ thống luôn được an toàn, làm tăng tuổi thọ của hệ thống động lực.  

Nguyên lý của hệ thống bảo vệ mất pha

Bộ bảo vệ mất pha là thiết bị trung tâm có chức năng cảnh báo sự cố mất pha, tín hiệu cảnh báo được thể hiện qua trạng thái tác động của tiếp điểm rơ le. Trạng thái tiếp điểm của rơ le được sử dụng để ngắt thiết bị cấp điện cho máy móc như contactor, aptomat, máy cắt.

Sơ đồ mạch điện bảo vệ pha

Cấp điện áp 3 pha vào 3 cực của rơ le bảo vệ mất pha.  
Đấu tiếp điểm thường đóng rơ le bảo vệ mất pha vào cuộn hút của Contactor. Cấp nguồn cho cuộn hút để đóng Contactor ở điều kiện bình thường, cấp điện hoạt động. Khi có sự cố mất pha, tiếp điểm trạng thái của rơle sẽ hở ra ngắt nguồn điện cuộn hút, Contactor nhả ra ngắt nguồn điện cấp vào thiết bị.

Khái niệm bộ bảo vệ động cơ

Bộ bảo vệ động cơ (Motor CB) là giải pháp cần thiết và hiệu quả trong việc cung cấp điện cũng như giám sát và bảo vệ động cơ điện. Khi có các sự cố bất thường về điện, các CB sẽ tự động ngắt điện để bảo vệ động cơ, tránh gây ra các hiện tượng cháy nổ không mong muốn.   
Motor CB thường sẽ lắp cùng aptomat thông thường ở cầu dao tổng hay những nơi cần sự an toàn cao về điện, giúp chống rò điện và tăng độ an toàn cho người sử dụng.

Vai trò của bộ bảo vệ động cơ

Bộ bảo vệ động cơ có chức năng đóng/ngắt mạch điện trong các trường hợp sụt áp, đoản mạch hay quá tải nhằm bảo vệ động cơ an toàn, duy trì tuổi thọ của các thiết bị điện được tốt nhất.
- Ngắt mạch khi phát sinh các sự cố điện như lỗi đường dây nối, đoản mạch, quá tải, mất pha, mất cân bằng pha…  
- Tạo ra độ trễ nhiệt khi sự cố quá tải vừa xong, ngăn các động cơ bật trở lại tức thì, tăng cường độ ổn định và tuổi thọ cho động cơ.  
- Tự động kết nối lại và khởi động lại động cơ sau quá tải  .
- Chuyển mạch động cơ khi cần thiết.  
- Phát hiện và phát tín hiệu cảnh báo lỗi của động cơ.

Nguyên lý hoạt động bộ bảo vệ động cơ  

Dựa trên độ co giãn của tiếp điểm để đóng ngắt mạch điện, bảo vệ động cơ khi có sự cố.  
Bảo vệ từ tính tức thời khi xảy ra đoản mạch, quá tải hay lỗi đường dây động cơ, ngay lập tức ngắt dòng sự cố có khả năng gây nguy hiểm đến động cơ điện. 
Motor CB có cơ chế ngắt thủ công, giúp cho việc đóng ngắt mạch để dễ bảo trì, thay thế.
 

Một số tiêu chí lựa chọn bộ bảo vệ động cơ phù hợp

Khi lựa chọn motor CB để bảo vệ động cơ cần lưu ý những điều sau đây để lựa chọn được thiết bị phù hợp.
- Lưu ý định mức Motor CB thải, chế độ làm việc dài hạn của thiết bị và khả năng chịu được dòng điện cường độ cao.  
- Lựa chọn các bộ bảo vệ động cơ có thời gian cắt bé nhằm bảo đảm tính ổn định nhiệt cho động cơ điện, bảo vệ động cơ hiệu quả.  
- Chú ý đến biên độ trị số của Motor CB: có thể ngắt được dòng điện cường độ lớn lên đến kA và vẫn đảm bảo hoạt động tốt ở trị số dòng điện định mức khi tình trạng trở lại bình thường.